Okiem Niepoczytalnego Bibliotekarza Cyfrowego: Czytu, czytu...

Nie chce mi się pisać niczego na wstępie.

Od siebie dodałabym jeszcze: nie czytaj - jeździj na rowerze. Bo jadąc na rowerze, nie da się czytać... To znaczy - na upartego można, ale grozi to wybiciem zębów.

Co jakiś czas słyszy się w mediach, że czytelnictwo w Polsce kuleje. W związku z tym cieszę się, że powstała taka akcja społeczna. Tylko, czy naprawdę mamy się czym przejmować? Nie znam statystyk, ale wydaje mi się, że zawsze będzie istniała spora grupa osób nieczytających i żadne promocje nie przekonają ich do sięgnięcia po lekturę.

Sama nie wiem też, jak odnieść się do wszystkich książkowych ekranizacji. Bo z jednej strony - dziesięć lat temu dzieciaki sięgały po papierowe wydanie Harrego Pottera, a teraz wystarczy im jego filmowa wersja (wiem, bo mam kuzynów, którzy ekranizację widzieli setki razy, ale książki nie ruszą, bo rzeczy pisanych boją się jak diabeł święconej wody). Ale jednocześnie - sama przeczytałam kilka książek tylko dlatego, że do kin miała trafić ich adaptacja. A czasem po wersję papierową sięgałam już po obejrzeniu filmu.

Podobnie, jak wielu innych ludzi, wskażę za to palcem na lektury szkolne. To znaczy - nie wiem, co dzieciaki czytają teraz. Ale ja prawie cały kanon z gimnazjum i liceum znałam ze streszczeń, bo zamiast w Panu Tadeuszu zaczytywałam się w Tolkienie. Przy czym stało się tak, bo pewnego dnia tata podsunął mi pod nos Władcę Pierścieni. Powiedział wtedy "nie bój się, że to grube tomiszcze" i przeczytał na głos kilka stron, na zachętę. Dzięki temu stałam się wielką fanką fantastyki, którą z resztą pozostaję do dziś.

No tak, pewnie powiecie mi teraz, że polubiłam czytanie dzięki moim rodzicom. Ale to też nie do końca prawda. Bo przed Tolkienem, mimo starań mamy i taty, też omijałam książki możliwie jak najszerszym łukiem.

Ktoś mądry powiedział kiedyś, że każdemu czytelnikowi przeznaczona jest jakaś książka. I to jest sedno całego problemu. Nauczyciel języka polskiego nie powinien nakładać kar na tych, którzy nie byli w stanie przeczytać trylogii Sienkiewicza. Zamiast tego powinien polecić niesfornym uczniom inną książkę. A jeśli i ona by się nie spodobała - następną, ale z innego gatunku. Wtedy, być może więcej młodych ludzi polubiłoby czytanie.

Przy czym - niestety to nie rozwiązałoby kolejnego problemu. Mianowicie - wielu młodych ludzi przestaje czytać po skończeniu szkoły. Sama niestety zaliczam się do tego niechlubnego grona. Ale cóż poradzić - czytanie książki wymaga skupienia, dużo większego, niż chociażby lektura krótkich wpisów na blogach.

Napisałam "nie czytaj, jeździj na rowerze". Przeciwieństwem byłoby stwierdzenie: czytaj, jeżdżąc autobusem. I niestety - jest w tym cholernie dużo prawdy. Wiem, bo ostatnio najwięcej czytałam w zimie, właśnie w środkach komunikacji miejskiej. Przy czym to też było za mało i przebrnięcie przez jedną knigę zajęło mi kilka miesięcy.

Śmieszą mnie ludzie krytykujący e-booki. Bo prawdziwe książki lepiej leżą w dłoni, szeleszczą kartkami i mają niepowtarzalny zapach. Ta ostatnia książka, którą przeczytałam, była właśnie e-bookiem. Wyświetlałam ją na ekranie komórki, kiedy akurat miałam wolny czas. Telefon zawsze mam przy sobie. A co ze zwykłą książką? Musiałabym pamiętać, by zabrać ją ze sobą, potem dźwigać, a jakbym akurat nie znalazła sposobności do czytania, to plułabym sobie w brodę, że mogłam ją zostawić w domu... Następnym razem pewnie właśnie tak bym postąpiła i wtedy akurat nadarzyłaby się okazja do lektury. Błędne koło.

I nie tylko ja mam taki problem. E-booki to przyszłość. Wiem, to przykre. I ja też mam sentyment do papierowych woluminów. Ale nie ma co rozpaczać, trzeba się z tym pogodzić.

Aha, jeszcze jedno - nie dajcie się nabrać na narzekania, że z e-booki się źle czyta. To nieprawda. Bo choć owszem, telefon komórkowy być może nie jest najlepszym narzędziem do tego typu rzeczy, to już czytniki e-booków wyposażone w e-ink (a nie ekran lcd!), spisują się naprawdę dobrze. Z resztą technologia jest ciągle rozwijana, więc im dalej, tym będzie lepiej.

Dziś jest Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich. I tak sobie myślę, że czynnikiem, który dodatkowo tłumi czytelnictwo jest copyright. Tą ostatnią książką, którą przeczytałam była Wolna Kultura Lawrence'a Lessiga. Została wydana kilka lat temu, rzeczy w niej omawiane wciąż są aktualne i co najważniejsze - dzieło to można ściągnąć z internetu całkowicie za darmo. A co z resztą? W tym roku do domeny publicznej w Polsce przeszły dzieła autorów, którzy zmarli w 1942 roku. To dość dawno, prawda? Większość z nich już dawno się przedawniła i raczej nikt nie będzie chciał ich dzisiaj czytać. A gdyby tak autorskie prawo majątkowe trwało krócej? Co gdyby powiedzmy, 25 lat po pierwszej publikacji, dzieciaki w szkole mogły pobrać na swoje telefony komórkowe Harry'ego Pottera, bez obaw, że będzie ich za to ścigać policja? Wtedy, być może o problemie czytelnictwa wśród młodych nikt by nie mówił. A może to by niczego nie zmieniło? Sama już nie wiem.

Znam ludzi, którzy wszędzie węszą rządowe teorie spiskowe. Twierdzą oni między innymi, że rząd specjalnie nie dba o rozwój czytelnictwa i podnosi ceny książek, bo dzięki temu w naszym kraju będzie żyło mniej ludzi inteligentnych. A bandą idiotów dużo łatwiej jest kierować.

Oczywiście staram się niewierzyć w takie rzeczy. Ale wolę jednak jakąś książkę, raz, na jakiś czas przeczytać. Tak, na wszelki wypadek. A może nie powinnam?

I jeszcze jedna sprawa, tak na koniec. Założyłam tego Google Plusa, ale zabawa w social media nie ma sensu, gdy nikt się do niej nie przyłączy. Nie proszę was, byście koniecznie zapisali się do G+, klikali google'owe +1, i tak dalej. Ale jeśli spodoba się wam którykolwiek z moich wpisów - poślijcie link do niego dalej. Albo w jakikolwiek inny sposób wspomnijcie znajomym, że jest sobie taka Hołka, która pisze głupie Dyrdymały. Może akurat będzie się im nudziło i postanowią je poczytać?